Wyróżnieni wiosną 2011
Założenie Fundacji Ormiańskiej, w której rozbudzają w młodym pokoleniu zainteresowanie historią Ormian w Polsce.
Marta Axentowicz-Bohosiewicz i Maciej Bohosiewicz, potomkowie Polskich Ormian, to kontynuatorzy trwale zapisanych w kartach historii działaczy społecznych. Poprzez długofalowy projekt wyjazdów młodych wolontariuszy do Kut, dawnej Małej Stolicy Ormian, z misją ratowania grobów Polskich Ormian, rozbudzają w młodzieży Polskiej i Ukraińskiej zainteresowanie historią .
Marta od wczesnego dzieciństwa uczestniczyła w regularnych spotkaniach organizowanych przez Koło Zainteresowań Kulturą Ormiańską, przy Polskim Towarzystwie Ludoznawczym, a w wieku lat 16. została sekretarzem tegoż koła. Funkcję tę pełniła przez 22 lata. W owym czasie KZKO prowadzone przez Leona Ter-Oganiana miało charakter spotkań historycznych i intelektualnych. Zmieniła się konwencja, gdy na prezesa został wybrany młody absolwent prawa, Maciej Bohosiewicz, który z potrzeby serca i chęci poślubienia Marty Axentowicz, przeniósł się z Gliwic do Warszawy. Wspólnie zaczęli organizować spotkania przy kawie, zapraszali interesujące osoby, pokazywano ciekawe przeźrocza – licząc na współudział młodszego pokolenia i udział napływających z Armenii imigrantów.
Właśnie grupa zdolnych młodych z Armenii, którzy szybko opanowali język polski i podjęli studia w Warszawie, zasugerowała, że ulicami Warszawy 24 kwietnia przejdą w „Marszu Milczenia” na pamiątkę i w intencji uznania przez Turków pierwszego ludobójstwa XX wieku (GENOCIDU) na Ormianach w 1915 roku.
Ten marsz pamięci przyciągnął młodych Ormian polskich i tych nowych z Armenii.
KZKO zmieniało się, a zadania przekraczały fundusze uzyskiwane z comiesięcznych składek członkowskich.
Po trudnym odzyskaniu armeników przywłaszczonych i częściowo wyprzedanych przez ks. Kowalczyka z Gliwic (proboszcza parafii ormiańskiej), Monika Agopsowicz z paroma osobami z KZKO utworzyła Fundację Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich, która zajęła się konserwacją i renowacją owych armeników.
Powołanie Fundacji Ormiańskiej KZKO było konieczne dla zapewnienia samodzielności finansowej i organizacyjnej dla działań podejmowanych przez organizatorów. FO KZKO wspiera i kontynuuje cele wytyczone przez KZKO utrzymując kontakty naukowe i wydając publikacje, tworzą nowe projekty i nowe zadania.
Zrealizowano następujące projekty:
– „Być Kobietą Online” kurs komuterowy dla kobiet z nowej imigracji z Armenii i chętnych Polek. Za pomysł tego projektu zostali wyróżnieni przez Fundację OŚKA w konkursie Wspierania Polskich Organizacji, Inicjatyw i Grup Kobiecych „Fundusz Kobiet”,
– długofalowy projekt wyjazdów młodych wolontariuszy do Kut z misją ratowania grobów, połączonych z prelekcjami historycznymi, konkursami, historyczną inscenizacją i zwiedzaniem Kresów Południowo Wschodnich. Z roku na rok zwiększa się ilość chętnych do wyjazdu wolontariuszy,
– wydawanie po każdym wyjeździe publikacji i wspomnień młodzieży z pobytu na Kresach.
– Wielokulturowa pamięć i trwałość śladów. Czerniowce na Bukowinie, naukowy projekt przeprowadzony przez wolontariuszy,
– Międzynarodową Konferencję „Ormiański Sąsiad”,
– czynny udział w projekcie „Warszawa Wielu Kultur”,
– pomoc dla powodzian,
– pomoc szkole w Kaplanie, w Armenii,
– działalność integracyjną mniejszości etnicznych w Polsce – wspólne projekty z
organizacjami karaimskimi, tatarskimi, romskimi, żydowskimi, rosyjskimi na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego,
– tworzona jest cyfrowa biblioteka ormiańska.
Te projekty powstają w miarę potrzeb i są realizowane przez Martę i Maćka Bohosiewiczów.
Osobną działalnością Macieja Bohosiewicza, który przez trzy lata był Współprzewodniczącym Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych oraz Przedstawicielem Mniejszości Ormiańskiej przy Rządzie RP, jest poradnictwo prawne dla imigrantów. Biuro porad prawnych znajduje się przy warszawskim Caritasie i służy bezpłatną pomocą wszystkim nielegalnym imigrantom w Polsce. Maciej Bohosiewicz do pomocy zaangażował dwoje Ormian z Armenii Wiolettę Khondkaryan i Hakoba Bahdasaryan, którzy służą jako tłumacze i niosą „pierwszą pomoc” wyniesioną z własnych doświadczeń. Pomaga znajomy prawnik obeznany w sprawach imigracyjnych, czasem psycholog i często zaprzyjaźnieni lekarze. Utrzymywane są stałe kontakty z „Ośrodkiem Dla Azylantów” w Podkowie Leśnej.
Działalność Marty Akxentowicz-Bohosiewicz i jej męża Macieja Bohosiewicza, jest absolutnie społeczna i wykonywana poza zajęciami zawodowymi. Marta pracuje w biurze podróży i wykłada turystykę biblijną w jednej z prywatnych uczelni. Maciej pracuje w kancelarii prawnej. Działalność społeczna to ich pasja i misja przekazania młodemu pokoleniu ciekawej historii polskich Ormian, nauka tolerancji, wrażliwości społecznej i umiejętności pracy w grupie.
O wynikach tej działalności świadczą liczne dyplomy, podziękowania i nieustająca chęć uczestnictwa młodzieży w wyjazdach do pracy przy renowacji grobów. Za przykładem pracujących wolontariuszy, mieszkańcy Kut i Baniłowa zaczęli dbać o groby swoich bliskich i porządkują cmentarze!
Fundusze na poszczególne projekty uzyskiwane są z dotacji: Fundacji im.Stefana Batorego, MSWiA, MK, UE i IPN.
Projekt w Czerniowcach jest realizowany przez Fundację Ormiańską KZKO przy współpracy z Muzeum Historii Żydów Polskich, Centrum Badań Miejskich Europy Środkowo-Wschodniej ze Lwowa, Pozarządową Organizacją Riwneńskiego, Wojewódzkiego Harcerskiego Hufca Polskiego i Harcerstwa na Ukrainie, Stowarzyszenia Pracownia Etnograficzna im. Witolda Dynowskiego z Warszawy oraz Ormiańskim Towarzystwem Kulturalnym „Arewik” z Czerniowiec
Wnioskowała Anna Laddy Widajewicz